Για το «δημοψήφισμα» για το νερό

Γεγονότα και αριθμοί

Την Κυριακή σε μια περιοχή είχε και μια τρίτη κάλπη πέρα από αυτές των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών. Συγκεκριμένα, οι κάτοικοι του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης ψήφισαν επιπλέον εάν θέλουν να ιδιωτικοποιηθεί η τοπική εταιρία ύδρευσης και αποχέτευσης. Στην ψηφοφορία συμμετείχαν 218.002 άνθρωποι, εξ αυτών «όχι» στην ιδιωτικοποίηση επέλεξαν οι 213.508 ενώ το «ναι» συγκέντρωσε μόλις 4.278 ψήφους. Βρέθηκαν τέλος 216 λευκά/άκυρα. Η ψηφοφορία οργανώθηκε από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, κινήσεων πολιτών με τη βοήθεια περισσοτέρων από 2.000 εθελοντών. Οι κάλπες στήθηκαν έξω από 181 εκλογικά κέντρα και το δημαρχείο, παρ ότι την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση προσπάθησε να ματαιώσει την ψηφοφορία.

Η διαδικασία

Η συμμετοχή των πολιτών ήταν στη βάση καταλόγων δημοτολογίων για τους δημότες των δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος και αποδεικτικών στοιχείων κατοικίας (λογαριασμοί κλπ) για τους ετεροδημότες. Η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων έγινε σε αίθουσα του δημαρχείου Θεσσαλονίκης, με την επίβλεψη της κεντρικής εφορευτικής επιτροπής του δημοψηφίσματος στην οποία συμμετείχαν νομικοί, μέλη του δικηγορικού συλλόγου. Η διαδικασία ονομάστηκε «δημοψήφισμα».

 Μερικά σχόλια

Το ότι βρέθηκαν 2.000 εθελοντές να βοηθήσουν στη διεξαγωγή της ψηφοφορίας και άλλοι 218.002 κάτοικοι του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης μπήκαν στον κόπο να ψηφίσουν αποτελεί από μόνο του γεγονός μεγάλης σημασίας. Το συντριπτικό κατά της ιδιωτικοποίησης αποτέλεσμα δείχνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των άμεσα ενδιαφερόμενων είναι αντίθετο στα σχέδια της κυβέρνησης. Με αυτή την  έννοια η ψηφοφορία ήταν αξιέπαινη και άκρως επιτυχημένη.

Βέβαια δεν ήταν δημοψήφισμα με την τυπική έννοια του όρου. Έχουν δίκιο όσοι επισημαίνουν την έλλειψη παραβάν, φακέλλου και το ότι η κάλπη ήταν διαφανής και μπορούσε ο καθένας να δει τι ψηφίζεις. Δεδομένου όμως ότι δεν ήταν υποχρεωτικό να συμμετάσχει κανείς, η ψηφοφορία μπορεί κάλλιστα να περιγραφεί ως μια κανονική συλλογή υπογραφών για να καταγραφεί η στάση της τοπικής κοινωνίας.

Διαφωνώ κι εγώ με την ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών όπως το νερό. Και μάλιστα από θέση αρχής καθώς η αφετηρία μου είναι ότι τα δημόσια αγαθά πρέπει να τα απολαμβάνει ο πολίτης εντελώς δωρεάν. Σε αυτά τα δημόσια αγαθά περιλαμβάνω όχι μόνο το νερό αλλά και το ρεύμα, την πρόσβαση στην πληροφόρηση, τη μετακίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς καθώς επίσης και την κατοικία. Αυτό προφανώς προϋποθέτει ένα διαφορετικό απ το σημερινό σύστημα οργάνωσης της κοινωνίας και της παραγωγής. Μέχρι να φτάσουμε όμως σε αυτό το κατ εμέ πιο εξελιγμένο και πιο δίκαιο σύστημα, κινητοποιήσεις όπως η προχτεσινή ψηφοφορία είναι πολύτιμα εργαλεία αντίστασης στη νεοσυντηρητική, νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης. Βοηθούν δηλαδή στην προσπάθεια να παραμείνουν στον έλεγχο του δημοσίου όσα δημόσια αγαθά έχουν απομείνει υπό κρατική διαχείριση και να διατηρηθεί όσο πιο χαμηλά γίνεται το τιμολόγιο χρήσης τους.

Διότι αν παραμείνει η εταιρία στο κράτος, η πολιτεία μπορεί να κάνει μείωση τιμών, ακόμα και δωρεάν παροχή νερού αν υπάρξει η πολιτική βούληση. Και οι πολίτες μπορούν να το διεκδικήσουν και αυτό και καλύτερους όρους οικονομικής και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Αν όμως περάσει σε ιδιώτη τότε η διαχείριση, η τιμολόγηση (που θα λαμβάνει υπ όψιν πλέον και την υποχρέωση κερδοφορίας και απόδοσης μερίσματος στους μετόχους) αποτελούν οικονομικές δραστηριότητες που υπόκεινται μεν στον έλεγχο του κράτους, προστατεύονται όμως στο πλαίσιο της οικονομικής και επιχειρηματικής ελευθερίας. Ακόμα και αν το κράτος επιχειρήσει να επιβάλει κάποια τιμολογιακή πολιτική χαμηλής χρέωσης, δεν μπορεί ποτέ να εξαναγκάσει εταιρίες να δραστηριοποιούνται με ζημία ή με μηδενικό κέρδος. Αντιθέτως για να τους δώσει κίνητρο συμμετοχής πρέπει να διασφαλίσει μια άλφα κερδοφορία. Το αποτέλεσμα θα το δει ο πολίτης στον λογαριασμό.

Εξάλλου με τη συντήρηση, επέκταση και εκσυγχρονισμό του δικτύου να παραμένει στην αρμοδιότητα του κράτους, ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση σημαίνει πως οι επιχειρηματίες που θα πάρουν την εταιρία θα έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κερδοσκοπήσουν πάνω στα έτοιμα και τα δημόσια, μειώνοντας μισθούς, αυξάνοντας τα τιμολόγια και απέχοντας από οποιαδήποτε παραγωγική επένδυση. Από πού ακριβώς είπαμε ότι έρχεται η ανάπτυξη; 

ΘΕΣ «τη» ΝΙΚΗ – ε όχι δεν τη θες

«Το μοναδικό νεανικό τηλεπαιχνίδι γνώσεων, ναιαιαιαι!». Ο γιαλαντζί ενθουσιασμός της παρουσιάστριας ακούγεται απειλητικός. Είναι. Αν άντεξες να δεις το παραπάνω τρέιλερ της ΕΤ3 μέχρι το τέλος μη βιαστείς να γρινιάξεις. Σε σχέση με το ίδιο το «τηλεπαιχνίδι», το τρέιλερ είναι κανονική υπερπαραγωγή.

«Μοναδικό» δεν το λες αυτό το παιχνίδι. Από τα ασπρόμαυρα χουντοκάναλα μέχρι τη σημερινή Λιατσοκατάσταση η κρατική τηλεόραση έχει βασανίσει γενιές τηλεθεατών με κάθε λογής ευρηματικά και οπωσδήποτε μοναδικά «τηλεπαιχνίδια».

Ούτε και «νεανικό» το λες, όμως. Παρ΄ότι δανείζεται τα νιάτα των αμήχανων παιδιών που στριμώχνονται στο κακοφωτισμένο, ατσαλοστημένο στούντιο προσπαθώντας να «απογειώσει» την εϊτίλα του σκηνικού.

Αρκετά όμως με το περιτύλιγμα το οποίο στην τελική είναι και θέμα γούστου. Σ’ άλλους αρέσει, σ’ άλλους όχι, τι να κάνουμε; Από περιεχόμενο τι γίνεται; Εδώ σε θέλω κάβουρα να περπατάς στα κάρβουνα.

«Τηλεπαιχνίδι γνώσεων» σου λέει. Με ερωτήσεις αποκλειστικά από την ιστορία και την ανθρωπογεωγραφία της πόλης των πόλεων. Κάθεσαι λοιπόν μπας και μάθεις κάτι. Και βλέπεις την ακαδημία μπάσκετ του Άρη να κοντράρεται στον «στίβο» της γνώσης με την ακαδημία του Ηρακλή. Και σε πιάνει απελπισία.

Στα 10 λεπτά «παιχνιδιού» που άντεξα, πέρασαν από την οθόνη καμμια 20ριά ερωτήσεις, μπορεί και παραπάνω. Από το Μπεζεστένι και την αρμένικη εκκλησία μέχρι τον Θεσσαλονικιό διαιτητή Κύρο Βασσάρα και το αθλητικό μουσείο. Ερωτήσεις άλλες εύκολες άλλες λιγότερο πέρασαν. Όχι όμως και απαντήσεις. «Την επόμενη» μουρμούριζαν αμήχανα τα παγώνοντας το γέλιο της  Κλέλιας «σας-ικετεύω-βρείτε-έστω-μια-απάντηση-για-να-σωθούμε» Χαρίση. Βρήκαν μία, αθλητική. «Μπράβοοοοοοο» ξέσπασε ανακουφισμένη η παρουσιάστρια.

Στο τέλος -ναι ευτυχώς τελείωσε γρήγορα- μας υποσχέθηκε να «τα ξαναπούμε την επόμενη εβδομάδα» με άλλες ομάδες νεαρών Θεσσαλονικιών. Καλύτερα όχι. Τι να το κάνεις ρε ΕΤ3 το νεανικό τηλεπαιχνίδι γνώσης για την ιστορία της Θεσσαλονίκης όταν κανείς δεν ξέρει ν’ απαντήσει ακόμα και στα εύκολα; Και γιατί να ξέρει δηλαδή;

Μετά από δεκαετίες άγνοιας, συνειδητής συσκότισης και ασφυκτικού περιορισμού της δημόσιας συζήτησης για την πόλη μας σε περήφανους κορσέδες μοναδικών κατορθωμάτων, λεβέντικης υστερίας και κλάψας για χαμουτζίδικες αδικίες, περιμένεις να ξέρει κανείς γιατί εκείνο το ρουτινιάρικο πάρκινγκ ονομάστηκε κάποτε πλατεία Ελευθερίας;

Άστο ρε φίλε, κάτσε να μάθουμε πρώτα, να δούμε τι μας γίνεται, ε και μετά το κάνουμε και παιχνίδι.

«And then, the rain…»